آنفولانزا
آنفولانزا یک عفونت ویروسی با درگیری حاد سیستم تنفسی فوقانی است.
مشخصات کلینیکی آنفولانزا در زنان باردار و پست پارتوم شبیه بقیه افراد است که شامل:
-تب 37.8 تا 40 درجه
-سر درد
-میالژی
-تنفس کوتاه
-سرفه بدون خلط
– آبریزش بینی
-خستگی
تشخیص
تشخیص آنفولانزا باید به طور کلینیکی داده شود تا بتوان بلافاصله درمان را در زنان باردار و پست پارتوم همانند بقیه افراد پر خطر شروع کرد.
تستهای تشخیصی شامل:
- تست RT-PCR
- تست آنتی ژن Rapid
- تست ایمونوفلوروسنت
- تست ایمونوآسی دیژیتال
- کشت ویروس
- تست سرولوژیک
اثرات آنفولانزا در مادر باردار
- میزان بستری در اثر بیماری حاد تنفسی در زنان باردار نسبت به زنان غیر باردار بیشتر است.
- میزان بستری در بخش مراقبت های ویژه در زنان باردار مبتلا به آنفلوانزا بیشتر است.
- در موارد ابتلابه آنفولانزا در اواخر بارداری ریسک بیماری شدید تر و مرگ نسبت به اوایل بارداری بیشتر است.
- کلأ مرگ و میر در زنان باردار مبتلا به آنفولانزا بیشتر اتفاق می افتد.
اثرات آنفولانزا بر جنین:
- انتقال ویروس آنفلوانزا به جنین نادر است
- اما آنفلوانزا مادران در دوران بارداری می تواند اثرات منفی بر روی جنین بگذارد
- هیپرترمی ( مثل تب ) به عنوان یکی از تظاهرات بالینی متداول آنفولانزا و یک عامل خطر زا برای نقایص خاص هنگام تولد و سایر پیامدهای نامطلوب نوزاد است که این خطر با استفاده از ضد تب کاهش می یابد
- حتی همراهی آنفولانزا با سقط جنین، ناهنجاری های مادرزادی، پره ترم لیبر،، SGA و مرده زایی نیز گزارش شده است.
ریسک فاکتورهایی که باعث شدت بیماری آنفولانزا و مرگ در زنان باردار می شوند:
1- تغییرات فیزیولوژیک دوران بارداری شامل :
تغییرات قلبی شامل افزایش تعداد ضربان قلب و مصرف اکسیژن بیشتر،
تغییرات ریوی شامل کاهش ظرفیت ریوی
تغییرات ایمنی شامل سرکوی سیستم ایمنی وابسته به سلول
باعث افزایش بروز شدت بیماری می شود به طوری که در گیری ریوی در زنان باردار شدیدتر و عوارض وخیم تری دارد
2– ابتلا به بیماریهای مختلف شامل:
- آسم
- بیماریهای مزمن قلبی ، ریوی، کبدی و کلیوی
- چاقی
- فشار خون مزمن
- دیابت
- وجود بدخیمی
- سرکوب سیستم ایمنی بدن
- تاخیر در درمان
خطر عوارض ناشی از آنفولانزا را در زنان باردار را افزایش می دهد.
پیشگیری از آنفولانزا
1- پیشگیری با واکسیناسیون
- توصیه می شود که تمام زنانی که بارداری آنها در فصول شیوع آنفولانزا است ، واکسینه شوند
- واکسیناسیون باید با واکسن آنفولانزا غیرفعال شده و یا نوترکیب (RIV4)باشد.
- واکسیناسیون در بیماران مبتلا به اختلالات طبی مزمن مثل دیابت، بیماری قلبی، آسم یا عفونت HIV ضروری است
- واکسن برای مادر و جنین عارضه ای ندارد
- زنان باردار در هر کدام از تریمستر ها می توانند تزریق واکسن داشته باشند
2- پیشگیری با داروی آنتی ویرال
در زنان باردار و یا پست پارتوم ( تا دو هفته بعد از زایمان ) که واکسینه نشده اند در عرض 48 ساعت از تماس با فرد آنفولانزایی تجویز داروی آنتی ویرال جهت پیشگیری از بیماری باید شروع شود
فواید واکسیناسیون در بارداری و شیر دهی
- باعث کاهش بیماری آنفولانزا در مادر باردار می شود
- میزان بستری به علت آنفولانزا را در مادران کاهش می دهد
- باعث بهبودی سرنوشت بارداری می شود و مرگ داخل رحمی را کاهش می دهد
- نوزادان متولد شده از مادران واکسینه شده برای چند ماه پس از تولد کمتر به آنفولانزا ابتلا می شوند
- ایمن سازی مادر قبل از تولد ، سطح قابل توجهی از ایمونوگلوبولینG (IgG) سرم ضد آنفولانزا خاص را ایجاد می کند ، که از راه جفت به جنین منتقل می شوند
- از طرفی پس از تولد ایمونوگلوبولینA اختصاصی ضد آنفلوانزا (IgA ) از راه شیر مادر ، به نوزاد منتقل می شود و در دوران شیردهی نوزاد را محافظت می کند
مدیریت آنفولانزا در طی بارداری
- زنان حامله مشکوک به عفونت آنفولانزایی باید فورأ تحت درمان قرار بگیرند
- در صورت کم خطر بودن بیمار: درمان سر پایی شروع شود و با پیگیری وضعیت بیمار با تلفن انجام شود
- در موارد درمان سر پایی فالوآپ بعد از 24 تا 48 ساعت انجام و تغییر در وضعیت بیمار بررسی شود
- در صورت پر خطر بودن بیمار : ((علائم دهیدراتاسیون ، تنفس مشکل یا کوتاه، احساس درد یا فشار در قفسه سینه، تغییر در شرایط روانی، همراهی با بیماریهای دیگر، وجود عوارض مامایی، بدتر شدن علائم بعد از بهبودی قبلی، ناتوانی در مراقبت از خود)) باید مادر را بستری و در بیمارستان تحت درمان قرار گیرد
- شروع زود هنگام درمان آنتی ویرال: (در عرض 48 ساعت اول از شروع علائم) خطر بستری و نیاز به ICU و مرگ را کاهش می دهد
- درمان توصیه شده در زنان حامله Oseltamivir است که علیرغم تریمستر حاملگی می تواند استفاده شود
- درمان علامتی شامل تجویز ضد تب (استامینوفن) و سایر علائم شامل سرفه، گلو درد و سر درد و میالژی باید انجام شود
- تجویز آنتی بیوتیک فقط در موارد پنومونی باکتریایی، اتیت مدیا یا سینوزیت باید انجام شود
اقدامات لازم در کنترل عفونت
احتیاطات استاندارد: بهداشت دست ( شستن با آب و صابون، استفاده از محلول های حاوی الکل)، رعایت آداب معاشرت ( پوشاندن دهان و بینی، از بین بردن دستمال کاغذی های مصرف شده، ضد عفونی دست بلافاصله بعد از تماس با ترشحات تنفسی)، کارکنان هم باید از ماسک و گان و دستکش و عینک در تماس با بیمار آنفولانزایی استفاده کنند
زنان باردار بیمار بستری : زنان با آنفولانزای تایید شده یا مشکوک به آنفولانزا که جهت زایمان مراجعه میکنند، در اتاق ایزوله شوند و همان اقدامات مراقبتی فوق در مورد آنان انجام شود که بیماری به سایر بیماران منتقل نشود
آنان باید با داروی آنتی ویرال مناسب تحت درمان قرار گیرند و هرگز نباید درمان را جهت انتظاربرا ی جواب تست های تشخیصی به تاخیر انداخت
زنان باردار بیمار سر پایی: باید از نظر علائم و سمپتوم های تنفسی تریاژ شوند و در صورت داشتن این علائم ماسک بزنند و دستها را ضد عفونی کنند و در اتاق جداگانه جهت ویزیت منتظر شوند
آنفولانزا در مادران شیرده
ریسک فاکتورهایی که مربوط به تغییرات فیزیولژیک بارداری بر روی سیستم ایمنی ، سیستم تنفسی و قلبی است تا دو هفته بعد زایمان نیز باقی می ماند، لذا ریسک ابتلا به آنفولانزا و شدت بیماری در مادران شیرده نیز وجود دارد
در دوران شیردهی پیشگیری از آنفولانزا با واکسیناسیون باید انجام شود
این واکسیناسیون باعث محافظت نوزاد به علت عبور آنتی بادی های مادر از راه شیر می شود
مدیریت آنفولانزا در طی شیر دهی
- زنان مبتلا به آنفولانزا مشکوک یا تأیید شده در صورتی که می توانند باید به شیردهی ادامه دهند.
- در حین شیر دهی رعایت بهداشت شامل موانع تماس با نوزاد ( استفاده از ماسک ) و شستن دستها قبل از شیر دهی انجام شود
- تجویز Oseltamivir در مادران شیر ده مبتلا به آنفولانزا در دوران شیردهی بلامانع استuسطح Oseltamivir در شیر خیلی کم است و نوزاد تنها 0/5% دوز دریافتی مادر را دریافت میکند
- uCDC هم مصرفOseltamivir را در دوران شیر دهی Safe می داند.
- در صورت نیاز به جدا سازی موقت نوزاد از مادر مبتلابه آنفولانزای تایید شده یا مشکوک به آنفولانزا باید شیر را دوشیده و توسط یک پرستار سالم با شیشه به نوزاد داده شود
