تفاوت پرمیکت (Permcath)، شالدون (Shaldon) و فیستول (AVF – Arteriovenous Fistula)
تفاوت پرمیکت (Permcath)، شالدون (Shaldon) و فیستول (AVF – Arteriovenous Fistula)
⚙️ ۱. پرمیکت (Permcath)
🔹 یک کاتتر دائم دو لومن (قرمز و آبی) است که در یکی از وریدهای بزرگ بدن (معمولاً ژوگولار داخلی راست) کار گذاشته میشود.
قسمتی از مسیر آن زیر پوست (تونلی) قرار دارد، که این ویژگی باعث میشود خطر عفونت کاهش یابد.
🔹 مدت استفاده:
بلندمدت – چند ماه تا چند سال
🔹 کاربرد:
وقتی فیستول هنوز آماده نیست یا بیمار نمیتواند فیستول داشته باشد.
🔹 مزایا:
-
آماده استفاده بلافاصله پس از کارگذاری
-
درد و ناراحتی کمتر
-
دوام بیشتر نسبت به شالدون
🔹 معایب:
-
نیاز به مراقبت روزانه
-
احتمال عفونت در بلندمدت
-
محدودیت در خیس کردن محل (حمام، شنا و…)
💉 ۲. شالدون (Shaldon Catheter)
🔹کاتتر دو لومن کوتاهمدت است که معمولاً در ورید ژوگولار، فمورال یا سابکلاوین گذاشته میشود.
برخلاف پرمیکت، شالدون تونلی نیست و مستقیماً از پوست وارد رگ میشود.
🔹 مدت استفاده:
کوتاهمدت – چند روز تا چند هفته
🔹 کاربرد:
برای دیالیز اضطراری یا موقت تا وقتی فیستول یا پرمیکت آماده شود.
🔹 مزایا:
-
کارگذاری سریع و آسان
-
مناسب برای دیالیز فوری
🔹 معایب:
-
احتمال بالای عفونت
-
خطر آسیب به رگ
-
نباید مدت طولانی بماند
🩸 ۳. فیستول شریانی–وریدی (AV Fistula)
🔹 یک اتصال مستقیم بین شریان و ورید (معمولاً در بازو یا ساعد) که با جراحی ایجاد میشود.
پس از چند هفته، رگ بزرگتر و قویتر میشود تا برای دیالیز مناسب گردد.
🔹 مدت استفاده:
بلندمدت تا دائمی (گاهی سالها بدون مشکل کار میکند)
🔹 کاربرد:
بهترین و مطمئنترین راه برای دیالیز مزمن (در بیماران دائمی).
🔹 مزایا:
-
کمترین خطر عفونت
-
جریان خون عالی
-
طول عمر بالا (سالها)
-
نیاز به مراقبت کمتر نسبت به کاتترها
🔹 معایب:
-
نیاز به جراحی و زمان برای بلوغ (معمولاً ۶ تا ۸ هفته)
-
در برخی بیماران رگها مناسب نیستند
-
فیستول بهترین و ایمنترین روش برای بیماران دیالیزی طولانیمدت است.
-
پرمیکت گزینه دوم برای بیماران است که هنوز فیستول ندارند یا امکان جراحی ندارند.
-
شالدون فقط برای شرایط اضطراری و موقت استفاده میشود.
پرمیکت (Permcath) 🔹 یک کاتتر دائم دو لومن (قرمز و آبی) است
| ویژگیها | پرمیکت | شالدون | فیستول |
|---|---|---|---|
| نوع دسترسی | کاتتر تونلی (دو لومن) | کاتتر غیر تونلی (دو لومن) | اتصال شریان به ورید (جراحی) |
| مدت استفاده | بلندمدت (ماهها تا سالها) | کوتاهمدت (روزها تا هفتهها) | دائمی یا بسیار طولانی |
| محل قرارگیری | معمولاً ورید ژوگولار داخلی راست | ژوگولار یا فمورال | بازو یا ساعد |
| زمان آمادهسازی برای دیالیز | بلافاصله | بلافاصله | ۴ تا ۸ هفته بعد از جراحی |
| احتمال عفونت | متوسط | زیاد | بسیار کم |
| نیاز به مراقبت | زیاد | زیاد | کم |
| راحتی بیمار | نسبتاً راحت | ناراحتکننده | راحتترین |
| جریان خون | مناسب | محدودتر | بهترین جریان |
| مناسب برای | استفاده بلندمدت موقت | دیالیز فوری کوتاهمدت | دیالیز دائم و پایدار |
