اسپیرومتر تشویقی چیست؟

اسپیرومتر تشویقی 3 توپه وسیله ای پزشکی برای تشویق کاربر به نفس عمیق کشیدن است. اسپیرومتر با نشان دادن پیشرفت ریه های بیمار ، بازخورد بیمار را فراهم می کند. 

هدف اصلی از استفاده از اسپیرومتری تشویقی یا اسپیرومتری انگیزشی بهبود تنفسی بیماران می باشد. در واقع این وسیله ی به ظاهر ساده تحولی بسیار شگرف در بهبود عملکرد تنفسی ایجاد نموده است.

در استفاده از اسپیرومتری تشویقی  برای رسیدن به اهداف تنفسی ، شما همزمان ریه های خود را ورزش می دهد ، که می تواند آلوئول های شما – کیسه های هوایی که اکسیژن و دی اکسید کربن را رد و بدل می کند را به اندازه کافی باد کند.

اسپیرومتری تشویقی ممکن است برای موارد زیر مفید باشد: 

• آمفیزم
• برونشیت مزمن
• برونشکتازی
• آسم
• به دنبال جراحی بزرگ قفسه سینه یا شکم (مانند جراحی سرطان ریه یا جراحی بای پس قلبی) برای کاهش خطر پنومونی بعد از عمل و آتلکتازی 

 

اصول استفاده اسپیرومتری تشویقی

پارامترهاي كه هنگام استفاده بايستي تعين گردند عبارتند از :

1ـ حجمي كه بيمار در هر سيكل تنفسي  با توجه به ميزان ظرفيت حياتي خود جابجا كند.

2ـميزان كار كه بر حسب درصد ظرفيت حياتي تعيين مي گردد اگر بهبود حجمها مد نظر است اين اندازه  80 درصد ظرفيت حياتي است و اگر تمرين ساده  براي بهبود حجمها مد نظر است اين اندازه به  40 تا 50 درصد ظرفيت حياتي   مي رسد .

3ـ اگر ميزان حجم جابجا شده نزديك 80 درصد ظرفيت حياتي است بازدم بايد تا حد ممكن كامل باشد ودم در حد نزديك به حجم باقيمانده شروع شود .

4ـ دبي دمي : با توجه به انرژي دمي روي توزيع هوايي دبي متوسط بين 5/0 تا 5/1 ليتر در ثانيه براي  يك توزيع هموژن  هوايي و تهويه قاعده اي موثر تر پيشنهاد مي شود .

5ـ   آپنه انتهاي دم : براي كسب هموژنيته تهويه ريوي  حدود 3تا 5 ثانيه آپنه در  انتهاي دم مناسب است .

6ـ مقاومت دمي قابل اندازگيري : اين مقاومت اگر خيلي بالا نباشد (كمتر از 5 سانتيمتر  آب) مي تواند باعث بهبود حس حركت تنفسي انجام شده شود .

وقتي مقاومت دمي بالاي 15 سانتيمتر آب شود قدرت و ايندورنس عضلات تنفسي را افزايش مي دهد در نتيجه مقاومت انتخاب شده ميتواند منجر به خستگي بيمار شود با توجه به اين موضوع با در نظر گرفتن پيشرفت بيمار بايستي مقاومت دمي به تدريج افزايش يابد .

تعداد دفعات تنفس و تعداد جلسات تمرين بستگي به ميزان خستگي پذيري بيمار دارد اگر جلسات روزانه برگزار مي گردد تعداد تنفس با توجه به وضعيت بيمار افزايش مي يابد .

 

موارد كاربرد

 ـ بعد از عمل جراحي : انجام دمهاي كند و عميق، كل بافت ريه را به كار مي گيرد و به اين ترتيب آلوئلهايي  كه تمايل به كلاپس دارند به كار گرفته مي شوند . اين وسيله كسب مجدد هماهنگي ديافراگماتيك را در بيماران بعد از عمل تسهيل مي كند .

درد ممكن است استفاده بلافاصله اين دستگاه را بعد از عمل مشكل ساز كند به هر حال دستورالعمل استفاده از آن به طور دقيق قبل از عمل بايد به بيمار آموزش داده شود تا بيمار با كاربرد آن آشنا باشد .

ـ قبل از عمل جراحي  هم ميتواند عملكرد تنفسي را از نظر حجم و قدرت و ايندورنس عضلات تنفسي بهبود بخشد براي اين كار  چندين جلسه در روز قبل از عمل بايستي با دستگاه كار شود.

 

تاثيرات استفاده از  دستگاه اسپیرومتری تشویقی روي بيمار 

1-     افزايش و بهبود تهويه بيمار

2-     پيشگيري از آتلكتازي و تجمع ترشحات ريوي

3-     انجام تنفسهاي عميق و موثر

4-     تصحيح الگوي تنفسي

5-     كمك به كنترل تنفس بيمار

6-     افزايش قدرت ،هماهنگي و تقويت عضلات تنفسي

7-     اكسيژن گيري كافي آلويلي

8-     متحرك كردن ديواره قفسه سينه

9-     تشويق و ايجاد انگيزه در بيمار جهت انجام تنفسهاع عميق و درست

10-آگاهي بيمار از وضعيت تنفسي خود و سعي در بهبود آن

11- ايجاد آمادگي در بيمار جهت استفاده از دستگاه  IPPB  در ICU  بعد از عمل جراحي

 

نحوه استفاده از دستگاه اسپيرومتری تشویقی

  در حالت خوابيده روي تخت كمي پشتي تخت را بالا بياوريد سپس با يك دست لوله اسپيرومتری تشویقی را گرفته ودر دهان خود قرار دهيد وبا دست ديگر اسپيرومتری تشویقی را  گرفته و آن را جلوي صورت خود بگيريد بطوري كه حركت توپ داخل دستگاه را كه با هر نفس به طرف بالا و پايين به حركت در مي آيد

  مشاهده نماييد  سپس يك نفس عميق بكشيد وسعي كنيد كه توپ داخل دستگاه را به حركت در آوريد وآن را تا اندازه اي كه برايتان تجويز شده است بالا آورده و چند ثانيه اي آن را مقابل عدد  مورد نظر نگهداريد سپس به آرامي هوا را از ريه ها خارج نماييد و دوباره اين كار را تكرار نماييد .

چنانچه بعد از چند بار كار با دستگاه احساس خستگي  نموديد تمرين خود را قطع نموده  و بعد از مدتي استراحت دوباره تمرين خود را شروع كنيد .